Φιλία

Ξεκινάμε αυτό το σπουδαίο θέμα διαβάζοντας το παραμύθι:

Του Σκοινιού τα Μανταλάκια.

( Μια πολύ ενδιαφέρουσα προσέγγιση του βιβλίου αυτού μπορείτε να βρείτε εδώ: 10onipiagogioher.blogspot.gr )

Στη συζήτηση τέθηκαν τα ζητήματα:

Τι σημαίνει φιλία για σένα;

Τι κάνεις με τους φίλους σου;

Πώς δείχνεις σε κάποιον ότι είναι φίλος σου;

Δουλέψαμε αυτό το θέμα με πολλά πολλά πολλά παιχνίδια: παιχνίδια συνεργασίας και παιχνίδια εμπιστοσύνης. 

Αυτά αποτελούν επιπλέον ένα πολύ καλό δείκτη της συνοχής της ομάδας μας!

Θα αναφέρω ελάχιστα από τα παιχνίδια αυτά.
Αρκετό υλικό μπορείτε να βρείτε στα εγχειρίδια που θα βρείτε στο τέλος.

Παιχνίδια ενεργοποίησης:

 Περπατώ σ΄ένα δάσος μόνος μου. Ποιον θα ήθελα να είχα μαζί μου; 

Χαιρετώ όποιον συναντήσω με τα μάτια, με χαμόγελο, με μια αγκαλιά, μ΄ένα χάδι κτλ

Βρίσκω ένα ... γόνατο, μάγουλο, κοιλιά, κεφάλι κτλ

και το ακουμπώ.

Πλησιάζω - Απομακρύνομαι: Γινόμαστε ένας κύκλος που πότε ανοίγει όσο γίνεται (ίσα που ακουμπούν οι άκρες των δακτύλων μας) και πότε μαζεύεται.

Πόσο κοντά σε αντέχω: Χωριζόμαστε σε 2 σειρές, η μία απέναντι στην άλλη. Η μία σειρά αρχίζει να πλησιάζει την άλλη, η οποία στέκει ακίνητη. Κάθε παιδί της 2ης σειράς σηκώνει το χέρι και λέει "στοπ" όποτε θέλει να σταματήσει αυτός που βρίσκεται απέναντί του να το πλησιάζει.

...

Παιχνίδια Συνεργασίας:

Όλοι μαζί:

Γλυπτό: Το πρώτο παιδί παίρνει μία πόζα. Το 2ο ακουμπάει το 1ο παίρνοντας μια διαφορετική πόζα κ.ο.κ. ώσπου να σχηματιστεί ένα γλυπτό.

Μηχανή: Το 1ο παιδί κάνει μια ρυθμική επαναλαμβανόμενη κίνηση κι ένα ήχο, το 2ο αγγίζοντας το 1ο παράγει τη δική του κίνηση και ήχο κ.ο.κ. ώσπου να σχηματιστεί μία μηχανή με διαφορετικά "γρανάζια".

Είμαστε ΕΝΑ: Διασχίζουν μια διαδρομή χωρίς να χωρίσουν, σαν ένα σώμα.

Σε ομάδες:

Τρέξιμο σε καρέκλες: Τοποθετούμε στη σειρά καρέκλες, όσες είναι τα παιδιά και μία παραπάνω.

Τα παιδιά ανεβαίνουν στις καρέκλες. Η τελευταία μένει άδεια. Η καρέκλα αυτή μεταφέρεται χέρι με χέρι στην 1η θέση κι έτσι όλοι μπορούν να πάνε μία θέση μπροστά.

Μην πέσει το μπαλόνι: Σ' ένα ύφασμα τοποθετούμε μπαλόνια. Τα παιδιά κρατώντας το ύφασμα από τις άκρες προσπαθούν να παίξουν μαζί του, χωρίς να πέσει το μπαλόνι κάτω.

Σε κύκλο:

Κάνε πάσα το μπαστούνι: Κάθε παιδί κρατά ένα μπαστούνι. Στο σύνθημά μας δίνουν το μπαστούνι τους δεξιά και παίρνουν αυτό που τους δίνουν από αριστερά.

Κόμποι: Χωρίς να αφήσουν καθόλου τα χέρια, κάθε παιδί περνά κάτω από τα χέρια των άλλων ώσπου να δεθούν κόμπος. Έπειτα προσπαθούν να επιστρέψουν στην αρχική θέση.

Ζεύγη:
Κολομβιανή ύπνωση: Το ένα παιδί υψώνει την παλάμη του στο ύψος του προσώπου του άλλου. Σιγά σιγά κουνάει το χέρι του προς διάφορες κατευθύνσεις. Το 2ο παιδί πρέπει να ακολουθεί την παλάμη χωρίς να χάνει την οπτική επαφή με αυτήν.

Τρενάκια: Ανάμεσα στα δύο παιδιά τοποθετούμε ένα μπαλόνι. Πρέπει να προχωρήσουν χωρίς να τους πέσει.

 Παιχνίδια εμπιστοσύνης:

Στήριξέ με: Τριάδες. Το μεσαίο παιδί γέρνει το σώμα του μπροστά ή πίσω. Το μπροστινό και το πίσω παιδί προσπαθούν με τις παλάμες του να το συγκρατήσουν για να μην πέσει.

Ταγκό: Τα μισά παιδιά έχουν κλειστά τα μάτια. Τα υπόλοιπα χορεύουν μαζί τους σιωπηλά, χωρίς να αποκαλύψουν ποιοι είναι.

Μαθηματικά παιχνίδια:

ΣΥΜΜΕΤΡΙΑ: Χωρίζουμε το χώρο δράσης 2 παιδιών με μια λωρίδα = ποτάμι. Με τουβλάκια το ένα κτίζει κατά μήκος του ποταμού μια πολιτεία. Το ταίρι του προσπαθεί να κτίσει ακριβώς την ίδια από την άλλη πλευρά του ποταμού.

ΜΟΙΡΑΖΟΜΑΣΤΕ: Χωρίζουμε τα παιδιά σε ομάδες 2 ως 4 παιδιών και σε κάθε ομάδα δίνουμε τουβλάκια. Τους ζητάμε να τα μοιράσουν έτσι ώστε όλοι να είναι ικανοποιημένοι.
Τι μπορεί να γίνει αν τα τουβλάκια δεν φτάνουν για όλους;

Τι μπορείτε να φτιάξετε με τα τουβλάκια που έχετε όλοι μαζί;

Πώς μπορώ να μπω σε μια παρέα;

Ζωγραφιά 53 (Βήματα): Παρουσιάζει 2 παιδιά που παίζουν κι ένα παιδί που τα κοιτάζει.

Τα παιδιά προσπαθούν να δώσουν λύσεις : Με ποιο τρόπο θα μπει στην παρέα ώστε να γίνει αποδεκτός από τους άλλους;

Παιχνίδια ρόλων.

Κουκλοθέατρο:
Ο Κούκο μετακόμισε και πάει σε νέο σχολείο. Δεν ξέρει τα παιδιά και εκείνα δεν του ζητάνε να παίξει μαζί τους. 
Τι μπορεί να κάνει;

Συνταγή φιλίας:

Τα παιδιά προτείνουν την ακόλουθη συνταγή για μια γερή φιλία:

Άπειρη ΑΓΑΠΗ
100      ΑΓΚΑΛΙΕΣ
300      ΦΙΛΙΑ
            ΝΑ ΔΙΝΟΥΜΕ (παιχνίδια, δώρα)
            ΝΑ ΚΑΝΟΥΜΕ ΠΡΑΓΜΑΤΑ ΜΑΖΙ (βόλτες, ποδήλατο...)
            ΝΑ ΒΟΗΘΑΜΕ
            ΦΙΛΟΞΕΝΙΑ (να κοιμάται σπίτι μας, να κερνάμε...)

Παροιμία:

"Φίλος έδωσε σε φίλο τριαντάφυλλο με φύλλο"

-  Κάθε παιδί δίνει ένα τριαντάφυλλο σε φίλο του και του λέει μια φιλοφρόνηση.

-  Ανασυνθέτουμε την πρόταση. 

-  Παιχνίδι της χαμένης λέξης. 


Επιθυμίες: Θέλω να...: Ένα παιδί εκφράζει μια επιθυμία του και ένα άλλο την πραγματοποιεί.
Το ερώτημα που αναδύεται:
- Πώς ένιωσε ο καθένας τους;

Φύλλο εργασίας:
Ζωγραφίζουμε (8) φίλους. Με ποιο τρόπο δείχνουν τη φιλία τους;

Η φιλία μπορεί να δημιουργηθεί όχι μόνο με ανθρώπους αλλά και με ζώα.
Αυτό το δείχνει μια πολύ τρυφερή ταινία:

"Νικόστρατος, ο πελεκάνος"

η οποία γοήτευσε τα παιδιά.




ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ:

Θεατρικά Παιχνίδια (Augusto Boal)

Για ένα δημιουργικό νεανικό θέατρο (Ν. Γκόβας)

205 Βιωματικές ασκήσεις για εμψύχωση ομάδων (Ζάνα Αρχοντάκη - Δάφνη Φιλίππου)

100 θεατρικά παιχνίδια για το νηπιαγωγείο (Ντομινίκ Μεγκριέ)

Δεξιότητες για παιδιά δημοτικού - Προάγοντας την Προστασία του παιδιού (ΚΕΘΕΑ):
       Ποιος είναι ο φίλος;
       Συνυπάρχω με τους άλλους.

Κοινωνικοσυναισθηματικές Στρατηγικές Διδασκαλίας, μέρος β΄ (Ελένη Μοσχοβάκη)

Πρόγραμμα ελέγχου των συγκρούσεων (Σοφία Τριλίβα -Giovanni Chimienti) 

Βήματα για τη ζωή (Ν. Κουρμούση, Β. Κούτρας)

http://www.nancyrourke.com/deafness2.htm

ΑΓΑΠΗ

Μιλάμε για το Πάσχα και είναι ώρα να μιλήσουμε για το πιο σημαντικό:

Γιατί ήρθε ο Χριστός στη Γη; Ποιο μήνυμα μας μεταφέρει;

Συζητάμε φράσεις που υπάρχουν στην Καινή Διαθήκη σχετικές με το θέμα αυτό:

"να αγαπήσεις τον πλησίον σου ως τον εαυτό σου"
-ποιος είναι ο πλησίον μας;
-αν δίπλα μας βρίσκεται κάποιος από άλλη χώρα ή κάποιος που διαφέρει από μας;
-τελικά, πόσο δίπλα είναι ο πλησίον μας;

"να αγαπάτε τους εχθρούς σας και να προσεύχεστε γι' αυτούς"
-να αγαπάμε και τον εχθρό μας;



-τι σημαίνει ο ύμνος της αγάπης  στην επιστολή προς Κορινθίους:
Η αγάπη μακροθυμεί, συμπεριφέρεται με χρηστότητα η αγάπη, δε ζηλεύει, η αγάπη δε μεγαλοκαυχιέται, δε φουσκώνει από υπερηφάνεια,  δε συμπεριφέρεται άσχημα, δε ζητά τα δικά της, δεν παροξύνεται, δε λογίζεται το κακό,   δε χαίρει για την αδικία, συγχαίρει όμως στην αλήθεια.   Όλα τα ανέχεται, όλα τα πιστεύει, όλα τα ελπίζει, όλα τα υπομένει. 
( kainidiathiki.agiooros.org )



Ας φανταστούμε τώρα ότι βρισκόμαστε σ' ένα μέρος όπου δεν υπάρχει αγάπη.
Όταν ανοίξω τα μάτια μου θα ήθελα να δω τι συμβαίνει στο μέρος αυτό...

Τα παιδιά αυτοσχεδιάζουν και μετά συζητάμε για τα συναισθήματά τους...

Στο βιβλίο "Θεραπευτικά Παιχνίδια" της Νένας Γεωργιάδου βρήκαμε και κάναμε το ακόλουθο πείραμα:

Γεμίσαμε ένα μπολ με νερό και ρίξαμε πιπέρι:
Βρισκόμαστε σ' ένα χωριό όπου ζουν όλοι αυτοί οι άνθρωποι, οι Πιπερούληδες.
Πώς σας φαίνονται;

Ξαφνικά όμως ήρθε κάποιος που δεν αγαπούσε κανένα. 
(Ρίχνουμε μια σταγόνα υγρό σαπούνι -->
 οι Πιπερούληδες απομακρύνονται προς τα τοιχώματα του μπολ!)

Γιατί έφυγαν όλοι από κοντά του;
Τι έκανε;

Έπειτα ήρθαν οι Ζαχαρούληδες.
(Ρίχνουμε ζάχαρη στο νερό --> Το πιπέρι συγκεντρώνεται γύρω της!)

Γιατί οι άνθρωποι πηγαίνουν κοντά της; Τι κάνει;

Με ποιο τρόπο μπορούμε να δείξουμε την αγάπη μας;

Καταγράφουμε όσα μας λένε τα παιδιά.
(αγκαλιά, γέλιο, χαμόγελο, φιλί, να λέμε παραμύθια και ιστορίες, να παίζουμε, να πηγαίνουμε βόλτες, να κρατάμε το χέρι, να κάνουμε ειρήνη, να κοιμόμαστε μαζί, να προσέχουμε τους άλλους, με ένα δώρο, φροντίδα, να δίνουμε φαγητό και νερό, να βοηθάμε.)

Παρατηρούν σκίτσα από το γνωστό "αγάπη είναι..."
και βγάζουν τα συμπεράσματά τους.

Παρουσιάζουν τι συμβαίνει στο χωριό της αγάπης.

Επεξεργαζόμαστε το τραγούδι: 

"Τα παιδιά ζωγραφίζουν στον τοίχο"

Προσπαθούμε να ζωγραφίσουμε καρδούλες, οι οποίες είναι το σύμβολο της αγάπης.

Τι σημαίνει η φράση: "παίρνω φως απ΄ τον ήλιο και φτιάχνω την αγάπη";

Στο σημείο αυτό χρησιμοποιήσαμε άλλο μία δραστηριότητα που προτείνεται στο παραπάνω βιβλίο:

Τα φαναράκια της αγάπης.

Χρησιμοποιήσαμε τα πασχαλινά φαναράκια που είχαμε φτιάξει την προηγούμενη εβδομάδα μέσα στα πλαίσια της επαναχρησιμοποίησης (παλιά βαζάκια στολισμένα με χαρτοπετσέτες).

Καθώς η αγάπη - φως μοιράζεται σε όλα τα παιδιά
η τάξη μας φωτίζεται, ένα υπέροχο άρωμα αναδύεται 
(τα ρεσώ είναι αρωματικά)
και μπορούμε να αισθανθούμε τη ζεστασιά της...

Η αγάπη δεν λιγοστεύει όταν μοιράζεται...
Η αγάπη φωτίζει όσο περισσότερα είναι τα άτομα που τη μοιράζονται...

Με αυτήν την ευκαιρία μιλάμε για το έθιμο της λαμπάδας και το άγιο φως τους Μεγάλου Σαββάτου, όπου όλοι εκείνο το βράδυ ανάβουν το κερί του με το ίδιο ακριβώς φως, το οποίο ταξιδεύει από τα Ιεροσόλυμα σ' όλον τον κόσμο...

Γλωσσικές Δραστηριότητες:

Ακροστιχίδα:
Γράφουμε τη λέξη "αγάπη" κατακόρυφα και βρίσκουμε λέξεις που αρχίζουν από κάθε γράμμα.
Έχουμε καταγράψει σε καρτέλες όσα είχαν πει τα παιδιά νωρίτερα ως τρόπους εκδήλωσης της αγάπης.
Τις χρησιμοποιούν για να φτιάξουν την ακροστιχίδα της αγάπης:

Διαβάσαμε το παραμύθι:

"Μάντεψε πόσο σ' αγαπώ"

το οποίο μπορείτε να διαβάσετε εδώ:
http://paramithi-paramithi.blogspot.gr/2010/04/blog-post.html

και χρησιμοποιήσαμε την ιδέα που βρήκαμε στην ιστοσελίδα: http://1niplykovr.blogspot.gr/2014/03/blog-post_16.html
για να μετρήσουμε τις αγκαλιές μας και να ζωγραφίσουμε τα πρόσωπα που αγαπάμε.

Τέλος, καταγράψαμε το μήνυμα του Χριστού:

(Αριστερά βλέπουμε 2 ζωγραφιές παιδιών όπως φαντάστηκαν το χωριό όπου δεν υπάρχει αγάπη...)

--------------------

Το θέμα της αγάπης είναι πολύ σημαντικό και με προβλημάτισε αρκετά...

Πολλοί φιλόσοφοι έχουν καταγράψει τις σκέψεις τους για αυτήν και είναι δύσκολο να βρεις σαφείς απαντήσεις.

Είναι η αγάπη ένα συναίσθημα;

Σύμφωνα με τον Κρισναμούρτι, 

"η αγάπη δεν είναι συναίσθημα. Ο συναισθηματισμός είναι απλώς μια μορφή επέκτασης του εγώ. 
Το να είσαι γεμάτος συναισθήματα προφανώς δεν είναι αγάπη, γιατί ένα συναισθηματικό άτομο μπορεί να είναι και άσπλαχνο όταν τα συναισθήματά του δεν έχουν ανταπόκριση"

"αν έχει κάποιο λόγο "Σ' αγαπώ επειδή..." τότε είναι εμπορική συναλλαγή."

"η αγάπη δεν είναι το αντίθετο κάποιου άλλου. Δεν είναι το αντίθετο του μίσους και της βίας."

"Έχουμε διαιρέσει τη ζωή όπως έχουμε διαιρέσει και τη Γη....
Μιλάμε πάρα πολύ για την αγάπη - την αγάπη για τον Θεό, την αγάπη για την ανθρωπότητα, την αγάπη για την πατρίδα, την αγάπη για την οικογένεια - κι όμως, πράγμα παράξενο, μ' αυτήν την αγάπη, πάει μαζί και το μίσος. Αγαπάς τον δικό σου Θεό και μισείς τον Θεό κάποιου άλλου, αγαπάς το έθνος σου, την οικογένειά σου, αλλά είσαι εναντίον κάποιας άλλης οικογένειας και κάποιου άλλου έθνους."

"η αγάπη δεν είναι σύγκρουση. Η αγάπη δεν ξέρει από ζήλια, μίσος, θυμό, φιλοδοξία,... απαίτηση για αυτοεπιβεβαίωση"

"Η εγκατάλειψη του εγώ σημαίνει αγάπη, συμπόνια σημαίνει συμπόνια για τα πάντα".



Ο Έριχ Φρομ λέει ότι η αγάπη είναι τέχνη και χρειάζεται γνώση και προσπάθεια.

"οι πιο πολλοί άνθρωποι βλέπουν το πρόβλημα της αγάπης πρωταρχικά σαν πρόβλημα του πώς ν' αγαπηθούν και όχι του πώς ν' αγαπήσουν".

Οι άνθρωποι θεωρούν πως "η αγάπη είναι πρόβλημα αντικειμένου κι όχι πρόβλημα ψυχικής ικανότητας. ... νομίζουν ότι το δύσκολο είναι να βρουν το κατάλληλο άτομο ν' αγαπήσουν και ν' αγαπηθούν."

"η αγάπη είναι δράση κι όχι παθητικό συναίσθημα"

"η πιο διαδεδομένη παρεξήγηση είναι εκείνη κατά την οποία υποτίθεται ότι δόσιμο σημαίνει χάσιμο, παραχώρηση, στέρηση, θυσία... Τι δίνει αλήθεια ένας άνθρωπος στο συνάνθρωπό του; Δίνει από τον εαυτό του, από τη ζωή του....
Του δίνει από τη χαρά του, από το ενδιαφέρον του, την κατανόηση, τη γνώση, το χιούμορ, τη θλίψη του - απ' όλες τις εκφράσεις και εκδηλώσεις της ζωής που κρύβει μέσα του."

Τα βασικά στοιχεία της είναι "φροντίδα, ευθύνη, σεβασμός και γνώση"

"Αν ο άνθρωπος αγαπά μόνο ένα άλλο άτομο και είναι αδιάφορος προς τους άλλους συνανθρώπους του, η αγάπη του δεν είναι ακριβώς αγάπη αλλά μια συμβιωτική προσκόλληση ή ένας διογκωμένος εγωισμός"

"Αν πραγματικά αγαπώ έναν άνθρωπο, αγαπώ όλους τους ανθρώπους, αγαπώ τον κόσμο, αγαπώ τη ζωή"




Δεν μπορούμε να μην αναφέρουμε τον Λέο Μπουσκάλια:

"Μπορούμε να επιλέξουμε ν' αγαπάμε η να μισούμε, να είμαστε ευτυχισμένοι ή απελπισμένοι, ελεύθεροι ή καταπιεσμένοι, συγχωρητικοί ή μνησίκακοι. Η ελευθερία περικλείει την υπευθυνότητα για τις επιλογές που κάνουμε"

"Δεν μπορούμε να δώσουμε εκείνο που δεν έχουμε. Για να αγαπήσουμε κάποιον άλλον, πρέπει πρώτα απ' όλα να αγαπήσουμε τον εαυτό μας".

Και ο Χόρχε Μπουκάι μας παραπέμπει σε ένα αρχαίο ινδιάνικο μύθο, τον οποίο μπορείτε να διαβάσετε εδώ:
http://antikleidi.com/2014/02/14/one-love/#more-68935

ΣΥΛΛΟΓΙΚΑ ΠΑΙΧΝΙΔΙΑ vs ΑΝΤΑΓΩΝΙΣΤΙΚΑ ΠΑΙΧΝΙΔΙΑ

Σ' αυτό το σημείο θα ήθελα να ανοίξω μία παρένθεση και να μοιραστώ κάποιους προβληματισμούς μαζί σας.

Πριν λίγα χρόνια, μια φίλη μου νηπιαγωγός έκανε μία εργασία για το διδασκαλείο. Συζητώντας γι' αυτή την εργασία προέκυψε το θέμα των ανταγωνιστικών παιχνιδιών. 
Μέχρι τότε δεν είχα βάλει τον εαυτό μου να σκεφτεί και πολύ πάνω στο θέμα αυτό. 
Τα κλασικά (ανταγωνιστικά) παιχνίδια (π.χ. μουσικές καρέκλες) ή παιχνίδια όπου η μια ομάδα νικούσε, ήταν μέσα στο πρόγραμμά μας. 
Μετά από τη συζήτηση αυτή προβληματίστηκα πάρα πολύ. 

Αργότερα, με την κρίση και διαπιστώνοντας πόσο λείπει η αλληλεγγύη ανάμεσα στους ανθρώπους, πόσο ο καθένας σκέφτεται τον εαυτούλη του και πιστεύει ότι με κάποιον τρόπο, κάποιος άλλος θα βγάλει το φίδι από την τρύπα, πίστεψα ότι μεγάλο ρόλο σ' αυτήν την κατάσταση έχει παίξει ο ανταγωνισμός που καλλιεργείται από τη στιγμή που γεννιόμαστε...

Δεν οργανώνω πια ανταγωνιστικά παιχνίδια. 

Καμία ομάδα δεν νικάει, κανένας δεν είναι νικητής σε βάρος κάποιων άλλων.
Όλοι μαζί προσπαθούμε για ένα κοινό στόχο, είτε μεμονωμένα είτε σε ομάδες. 
Αν τον επιτύχουμε, ζήτω!!!
Αν όχι, ε, την επόμενη φορά θα προσπαθήσουμε περισσότερο.  

Αναρωτιόμουν γιατί τα τελευταία χρόνια τα παιδιά δείχνουν ένα απίστευτο ενθουσιασμό και προσμονή για τα παιχνίδια που θα παίξουμε. Θα μου πείτε: μα όλα τα παιδιά ενθουσιάζονται όταν ακούνε τη λέξη "παιχνίδι". 
Πιστέψτε με, τα παιδιά "μου" ενθουσιάζονται ... κάπως παραπάνω!

Διαβάζοντας πρόσφατα το βιβλίο 
"Πρόγραμμα Ελέγχου των Συγκρούσεων" 
της Σοφίας Τριλίβα και Giovanni Chimienti 
το οποίο μπορείτε να βρείτε εδώ:
 http://www.academia.edu/1105484/_
ανακάλυψα  γιατί συμβαίνει αυτό.

Σας προτείνω να διαβάσετε την 8η και κυρίως την 9η ενότητα.
(Θα βρείτε επίσης τρόπους ώστε να αλλάξετε τον σκοπό γνωστών παιχνιδιών από ανταγωνιστικό σε συλλογικό και πώς μπορείτε να μετακινείτε το κάθε παιδί από ομάδα σε ομάδα.)

-----

Τι θέλουμε να πετύχουμε σε κάθε παιχνίδι που οργανώνουμε; 
Να μάθουν τα παιδιά κάτι ή να νικήσουν τους άλλους;

Είναι σημαντικότερο να ανταγωνιζόμαστε ή να συνεργαζόμαστε;

Θέλουμε ανθρώπους που αύριο - μεθαύριο, 
όταν κάποιος παθαίνει κάτι, 
θα λέει 
"ευτυχώς δεν το έπαθα εγώ" 
ή 
"πρέπει κάτι να κάνω γι' αυτό";

Την απάντηση που δίνουμε όλοι εμείς σήμερα, 
την ξέρετε καλά...